dinsdag 30 mei 2017

Terug in de tijd met een belangrijke herdenking



Op vrijdag 30 juni as zal aan de Kuyerhuislaan 4 Stolpersteine worden onthuld. 

In het noordelijk deel van huize Landwijk. Daar, op het adres Zalné D2, tegenwoordig Kuyerhuislaan 6, woonden de joodse arts Lion Gerzinus Lezer, zijn vrouw Henriëtte Lezer-Fischel en hun beide zoontjes Coenraad en Alfred.
Dit joodse gezin zal worden herdacht door het plaatsen van 4 stolpersteine…

Stolpersteine oftewel Struikelstenen is een initiatief van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig (Berlijn, 1947). Hij brengt gedenktekens aan vóór de huizen van mensen die door de nazi's werden verdreven, gedeporteerd, vermoord of tot zelfmoord gedreven.
Als u weleens door de binnenstad van Zwolle loopt, dan heeft u ze ongetwijfeld al wel gezien.

Demnig noemt ze Stolpersteine, omdat je er, in figuurlijke zin, over 'struikelt' met je hoofd en je hart en omdat je je moet bukken om de tekst te kunnen lezen. 'Een mens is pas vergeten, wanneer zijn naam is vergeten,' citeert hij de Talmud.


Op de struikelstenen (10 x 10 cm) zijn in een messing plaatje de achternaam, de voorna(a)m(en) of de initia(a)l(en), de geboortedatum, eventueel de deportatiedatum, en de plaats en datum van overlijden van de slachtoffers gestanst. 
In Nederland kennen al circa 75 plaatsen deze stenen, waaronder in Overijssel Almelo, Borne, Enschede, Haaksbergen, Hardenberg, Hof van Twente, Kampen, Ommen, Rijssen-Holten en Wierden. Ook in Meppel en Hattem werden Stolpersteine geplaatst. 

De eerste van deze 'struikelstenen' werden in 1996, nog min of meer illegaal, gelegd in Berlijn-Kreuzberg. Steden en dorpen in andere Europese landen volgden. In november 2007 werden in Borne de eerste Nederlandse struikelstenen gelegd en sindsdien gebeurde dit ook in tal van andere plaatsen. Op 1 maart 2013 is de Stichting Zwolse Stolpersteine opgericht, met als doel de plaatsing van ruim 450 stenen, ter herinnering aan de weggevoerde en later omgekomen joodse Zwollenaren.
 






op de plek waar deze steen spreekt
krijgt een mens zijn wezen terug
uit de letters van zijn naam
herrijzen stofloos stil zijn benen
armen, handen, zijn gelaat
alsof hij hier ineens weer staat
alsof hij na te zijn verdreven
eindelijk terugkeert naar de plaats
waar zijn alles achterbleef
zonder het te weten
en ten slotte deed een nieuwe tijd
zijn bestaan vergeten
tot vandaag
hem bij ons terugbrengt
een mens die moest verdwijnen
verschijnt in dit herdenken.


De Gemeente Zwolle heeft aangegeven mee te willen werken aan het project door de plaatsing van de stenen in de openbare ruimte mogelijk te maken.
Daarbij wordt er vanuit gegaan dat eventuele nabestaanden geen bezwaren hebben en dat de Stichting contact zoekt met de huidige bewoners van de huizen waarvoor de stenen gelegd zullen worden. Ook moet het technisch mogelijk zijn de stenen te leggen. Niet alle huizen die in aanmerking komen bestaan nog. In dat geval zal een passende oplossing in de buurt van de locatie gezocht worden. 





De Stichting draagt zorg voor het historisch onderzoek en de organisatie van het daadwerkelijk vervaardigen en leggen van de gedenkstenen. Kunstenaar Gunter Demnig zorgt voor productie en plaatsing van de stenen.

Bekendheid
In het verlengde van de plaatsing geeft de Stichting waar mogelijk bekendheid aan de persoonlijke geschiedenis van de slachtoffers. De Stichting heeft niet het voornemen eigen publicaties, tentoonstellingen en dergelijke tot stand te brengen. Wel zal zij derden daartoe stimuleren, onder andere door de verzamelde informatie op geëigende, openbaar toegankelijke (digitale) plekken onder te brengen.


In de volgende uitgave van de Elshofbode kunt u het trieste  relaas lezen van de familie Lezer.

OPDAT WIJ NIET VERGETEN….


Marianne ten Klooster